Startupy europejskie, które przez lata dynamicznie się rozwijały, obecnie zmagają się z trudnościami wynikającymi z globalnych zawirowań gospodarczych i geopolitycznych. Eksplozja technologiczna regionu jest niezaprzeczalna – w Europie działa już ponad 35 000 firm technologicznych w fazie wczesnej, z czego 358 jest wycenianych na ponad miliard dolarów. Dla porównania, w 2015 roku takich firm było odpowiednio 7800 i 72. Jednak obecne dane wskazują na coraz bardziej wymagające warunki prowadzenia działalności.

45 mld dolarów od funduszy VC dla europejskich startupów

Jednym z największych wyzwań, przed jakimi staje europejski sektor technologiczny, jest brak aktywności w obszarze fuzji i przejęć oraz IPO. W 2024 roku wartość IPO wyniosła zaledwie 3 miliardy USD, a M&A – 10 miliardów USD. To drastyczne spadki w porównaniu do lat poprzednich, gdy łączna wartość transakcji regularnie przekraczała 50 miliardów USD rocznie.

Przykład IPO ARM z 2023 roku, wartego 65 miliardów USD, pokazuje jednak, że pojedyncze duże transakcje nie wystarczają, by napędzić rynek. Atomico wskazuje, że liczba transakcji M&A i IPO jest obecnie najniższa od dekady.

W obliczu spadku dostępności kapitału własnego rośnie znaczenie finansowania dłużnego. W 2024 roku stanowiło ono 14% wszystkich inwestycji VC – niemal dwukrotnie więcej niż w 2023 roku.

Z kolei średnie rozmiary rund inwestycyjnych, zwłaszcza w seriach A, B i C, wzrosły w 2024 roku. Przykładowo, runda serii A wynosiła średnio 10,6 miliona USD, podczas gdy w 2023 roku było to 9,3 miliona USD. Atomico zauważa jednak, że średnia liczba startupów pozyskujących środki w ciągu 24 miesięcy spadła o 20%. Jednocześnie europejskie startupy nadal mają wyceny o 29%–52% niższe od swoich amerykańskich odpowiedników.

Sztuczna inteligencja pozostaje głównym motorem napędowym inwestycji technologicznych w Europie. Startupy z tego sektora, takie jak Wayve, DeepL czy Helsing, zebrały łącznie 11 miliardów USD w 2024 roku. Jednak Europa pozostaje daleko w tyle za Stanami Zjednoczonymi, gdzie inwestycje w AI wyniosły aż 47 miliardów USD – warto wspomnieć chociażby o ostatniej rundzie OpenAI.

Te ostatnie wnioski znajdują potwierdzenie także w ostatnim raporcie Dealroom, z którego wynika, że innowacje w zakresie sztucznej inteligencji i embedded finance zapoczątkowały ożywienie w finansowaniu fintechów w III kwartale bieżącego roku.

A jak sytuacja wygląd nad Wisłą? W trzecim kwartale 2024 roku, przez polski rynek VC przepłynęło 506 mln PLN. Środki te trafiły do 45 firm. Wartość finansowania może przypominać wyniki z 2023 roku, ale liczba transakcji (zwłaszcza zalążkowych) jest niższa.