Zachodzące zmiany zmusiły wiele spółek do przedefiniowania przebiegu kluczowych procesów oraz poszukiwania innowacyjnych rozwiązań. W celu zdobycia lub utrzymania przewagi konkurencyjnej spółki muszą niekiedy zmienić strategię, wykazać się elastycznością oraz umiejętnością budowania bliskich relacji z klientami. Na poniższym wykresie przedstawiono wielkość światowego rynku e-commerce w latach 2014 – 2020 oraz prognozę wzrostu na kolejne lata.
Wykres 1. Przychody światowego rynku e-commerce w latach 2014 – 2020 i prognoza na lata 2021 – 2024 w mld USD.
To najlepszy okres dla branży e-commerce
Jak napisał Mario Shiliashki – CEO PayU Global Payments w przygotowanym przez tę spółkę raporcie: „Nigdy nie było lepszego okresu dla branży e-commerce. Wiele czynników: przyspieszenie przechodzenia na zakupy online, penetracja telefonii komórkowej, zwiększony poziom dostępu do Internetu i ogólnie większa integracja finansowa skłaniają konsumentów do zakupów online, podczas gdy nowe przepisy i innowacje dodatkowo zwiększają bezpieczeństwo płatności konsumenckich. Zapewnia to bezprecedensową okazję do rozwoju handlu elektronicznego dla detalistów na całym świecie. Wiele z tych możliwości znajduje się w regionach, w których działamy. Zdobywanie nowych rynków będzie miało kluczowe znaczenie dla poszerzenia bazy klientów i przechwycenia wzrostu, szczególnie dla firm internetowych z bardziej nasyconych dojrzałych rynków”.
Wiodącym rynkiem e-handlu jest rynek chiński, który stanowi już około 44% światowego e-commerce. Na poniższym wykresie przedstawiono prognozy przychodów chińskiego rynku e-commerce.
Wykres 2. Prognozy przychodów chińskiego rynku e-commerce z podziałem na segmenty w bln CNY
Jak rozwija się e-commerce w Chinach?
Według prognoz portalu GlobalData.com chiński rynek e-commerce w 2025 roku osiągnie wartość 21,4 biliona CNY (3,3 bln USD). W 2021 roku ma odnotować wzrost o 17,1%. Sprzedaż e-commerce w Chinach wzrosła średniorocznie o 17,7% w latach 2017-2021, by osiągnąć wartość 13,8 biliona CNY (2,1 biliona USD) w 2021 roku. Przewidywane tempo rozwoju chińskiego rynku w latach 2021 – 2025 to 11,6%.
Chiński handel elektroniczny szybko ewoluował w ciągu ostatnich pięciu lat, wspierany przez wzrost znaczenia Internetu i smartfonów, rosnące zaufanie konsumentów do zakupów online, pojawienie się platform handlu elektronicznego oraz dostępność różnych alternatywnych rozwiązań płatniczych, takich jak Alipay i WeChat Pay. Liderem rynku jest spółka Alibaba, której kapitalizacja wynosi ponad 380 mld USD. Traci ona jednak swoje udziały w rynku na rzecz konkurentów – spółek JD.com oraz Pinduoduo. Podczas ostatniej konferencji wynikowej w dniu 18 listopada Alibaba zredukowała swoje zapowiedzi tempa wzrostu tegorocznych przychodów z 30% do 20 – 23%.
Istotną rolę w rozwoju rynku e-commerce w Chinach odgrywa aktywizacja mieszkańców małych i średnich chińskich miast posiadających do 3 mln mieszkańców. Spółka Pinduoduo oferuje aplikację przeznaczoną do pośrednictwa w handlu m.in. produktami rolnymi na terenie Chin oraz możliwość dokonywania zakupów grupowych po niższych cenach. Aplikacja została stworzona w 2015 roku przez byłego inżyniera Google’a Huanga Zhenga. W 2021 roku aplikacja miała 779 mln aktywnych użytkowników, a kapitalizacja spółki osiągnęła 102 mld USD.
Zgodnie z prognozami portalu statista.com najszybciej rozwijającym się segmentem chińskiego e-commerce będzie w najbliższych latach sprzedaż odzieży. Jego udział w rynku wzrośnie z 23,41% w roku 2017 do 27,08% w 2025 roku.
A co z Europą? E-commerce na fali wznoszącej
Portal Statista.com przedstawił również prognozy rosnących wydatków na ubiór i dodatki dokonywanych w Turcji za pośrednictwem platform PayU i iyzico. Ich wzrost w latach 2019 – 2021 wyniesie około 89%. Trendyol – największa platforma e-commerce w Turcji odnotowała w ciągu ostatniego roku 80% wzrost wskaźnika GMV (ang. Gross Merchandise Value – wartość sprzedanych towarów w danym okresie).
Zgodnie z analizami stowarzyszeń Ecommerce Europe oraz EuroCommerce – 2021 European E-commerce Report rynek sprzedaży online na Starym Kontynencie osiągnął wartość 757 mld euro, co stanowi 10% wzrost względem poprzedniej edycji raportu.
Wiodącą spółką na Starym Kontynencie jest Zalando – niemiecki wysyłkowy sklep internetowy z siedzibą w Berlinie. Sprzedaż skupia się głównie na obuwiu i odzieży, przy czym dostępny jest szerszy asortyment, który obejmuje produkty dekoracyjne, okulary przeciwsłoneczne, zegarki i biżuterię. Spółka obecna jest w kilkunastu krajach Europy, w tym od 2012 roku w Polsce. Wyróżnikiem platformy jest możliwość dokonywania darmowych zwrotów do 100 dni od daty doręczenia zamówienia – Zalando.
Polska przewodzi w regionie Europy Środkowo-Wschodniej
Opublikowane przez firmę PayU opracowanie The Next Frontier – Central and Eastern Europe wskazuje, że Polska w 2021 roku przewodzi w regionie Europy Środkowo-Wschodniej pod względem internetowej sprzedaży trzech kategorii produktów. Są wśród nich kosmetyki/pielęgnacja urody, których przewidywana wartość sprzedaży w 2021 roku wynosi 720 mln $ (2,8 mld zł), odzież, gdzie sprzedaż sięga niemal 6,5 miliardów dolarów (25,5 mld zł) oraz tzw. digital goods, czyli niematerialne produkty cyfrowe, które w 2021 roku stanowią w Polsce rynek warty 615 mln $ (2,5 mld zł) – do ostatniej ze wskazanych kategorii klasyfikowane są wszystkie rozwiązania z zakresu cyfrowej gospodarki, w tym usługi chmurowe i biznesowe aplikacje udostępniane za pośrednictwem cloud computingu. To jeden z kolejnych, znacznie rzadziej przedstawianych dowodów na przyspieszającą cyfryzację nie tylko samej branży e-commerce, ale przedsiębiorstw z wielu innych sektorów, którzy częściej kupują nowe usługi cyfrowe – tłumaczy Marcin Zmaczyński z Aruba Cloud.
Zgodnie z raportem PayU The Next Frontier – Central and Eastern Europe wydatki Polaków na kosmetyki i pielęgnację urody wzrosną w okresie od końca 2019 do końca 2021 roku o 34%. Wzrost wydatków na odzież i akcesoria wyniesie w tym samym okresie 41% a wydatki w segmencie digital wzrosną o 39%.
Jak przedstawiono na poniższym wykresie największe spółki z sektora mody notowane na GPW istotnie zwiększyły udział przychodów ze sprzedaży internetowej w przychodach ogółem. W przypadku CCC przychody z kanału online stanowiły w pierwszym półroczu 2021 roku 51% całości przychodów. Kolejne spółki z największym udziałem sprzedaży e-commerce to VRG (34%) oraz LPP (30%). We wszystkich spółkach przełomowy był rok 2020, w którym udział przychodów online w całkowitych przychodach wzrósł najmocniej.
Wykres 3 Udział przychodów kanału online w strukturze przychodów największych spółek modowych notowanych na GPW
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów okresowych spółek
Wszystko wskazuje na to, że trend ten zostanie utrzymany, a spółki dokonały już niemałych inwestycji aby pozostać konkurencyjnymi na rynku e-commerce. W Legnickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Polkowicach, w sąsiedztwie Spółki CCC uruchomiono nowoczesny, w pełni zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania typu mini-load o łącznej powierzchni 23 064 m², który stanowi największy tego typu obiekt w Europie środkowo-wschodniej. Powierzchnia magazynowa pomieści 5 mln par butów. Koszt inwestycji wyniósł 131 mln PLN. Inwestycja w 40 procentach została sfinansowana z funduszy unijnych poprzez program Innowacyjna Gospodarka.
Nowe centrum logistyczne eobuwie.pl powstało też w Lubuskim Parku Przemysłowym w Zielonej Górze. Jest to inwestycja, która wzmacnia rozwój na europejskich rynkach, na których Grupa jest obecna oraz usprawnia obsługę logistyczną podmiotów z Grupy Kapitałowej CCC S.A., w tym sprzedaż online oferty CCC oraz innych firm należących do Grupy. CCC otworzyło też centrum operacyjne w Bukareszcie.
Swoje centrum dystrybucyjne buduje też LPP. Inwestycja o wartości 200 mln zł powstaje w Brześciu Kujawskim. Nowy obiekt umożliwi dywersyfikację operacji logistycznych gdańskiej spółki i odciążenie głównego Centrum Dystrybucyjnego LPP w Pruszczu Gdańskim. Dzięki uruchomieniu nowego obiektu, polski producent odzieży podwoi dotychczas dostępne moce operacyjne sieci zaopatrzenia i dystrybucji.
Rozwój e-commerce napędza innowacje
Wraz z rosnącym udziałem handlu elektronicznego pojawiają się rozwiązania ułatwiające klientom poruszanie się po internetowych sklepach i dokonywanie właściwych wyborów. Jedną z takich innowacji będzie aplikacja Wirtualny Stylista, którą przygotowuje notowana na rynku NewConnect spółka QuarticOn. Aplikacja ta, dzięki wykorzystaniu rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowemu, umożliwi klientowi dobór ubioru odpowiedniego do wskazanej okazji.
Aplikacja zaproponuje stylizacje wykorzystujące zdjęcia posiadanych przez klienta ubrań oraz rekomendowanych strojów i akcesoriów ze sklepów internetowych. Spółka poinformowała w komunikacie z dnia 27 września o skierowaniu przez NCBR swojego projektu do dofinansowania w wysokości 4,7 mln zł. Spółka zakłada, że rozwiązanie będzie dostępne zarówno jako aplikacja mobilna dla konsumentów oraz jako moduł B2B dla e-sklepów z branży mody.
Stopień wykorzystywania elektronicznych kanałów sprzedaży rośnie wraz ze wzrostem poziomu digitalizacji gospodarki. Dostęp do Internetu staje się powszechny na coraz większym obszarze globu. Powszechne jest używanie smartfonów, korzystanie z portali społecznościowych i dokonywanie płatności elektronicznych.
Konsumenci cenią sobie wygodę, łatwość dostępu do szerokiego asortymentu produktów, szybkość dostawy i łatwość dokonania zapłaty. Spółki coraz szybciej dostosowują swoje strategie sprzedaży do zmieniających się preferencji klientów dzięki wykorzystaniu zaawansowanej analizy danych. Powyższe czynniki to szansa dla polskich spółek IT, których innowacyjne rozwiązania znajdują zastosowanie w różnych segmentach rynku e-commerce, również w branży fashion.