IKE czy IKZE – co wybrać w 2025 roku? Poradnik krok po kroku

Jak działają te konta? Czym się różnią? Które wybrać? Sprawdź nasz poradnik i zabezpiecz swoją jesień życia!

IKE i IKZE — na czym to polega?

IKE i IKZE ma zachęcić obywateli do długoterminowego budowania oszczędności przeznaczonych na emeryturę.

Istotną cechą IKE i IKZE jest to, że nie są one same w sobie produktem inwestycyjnym, lecz strukturą prawną. Oznacza to, że w ramach obu rodzajów kont można umieścić różne aktywa: fundusze inwestycyjne, ETF-y, akcje, obligacje czy lokaty bankowe.

Główna różnica między IKE a IKZE polega przede wszystkim na sposobie rozliczania podatków:

• IKE jest narzędziem, które umożliwia całkowite zaniechanie płacenia podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki). Warunkiem otrzymania takiej ulgi jest wypłacenie uzbieranych środków po ukończeniu 60. roku życia (lub 55., jeśli uzyskano wcześniej uprawnienia emerytalne) oraz dokonywanie wpłat w co najmniej pięciu różnych latach kalendarzowych lub zgromadzenie ponad połowy wszystkich wpłat nie później niż pięć lat przed złożeniem wniosku o wypłatę.
• IKZE daje natomiast możliwość odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania już teraz, co przekłada się na realną ulgę w rocznym rozliczeniu PIT. Po osiągnięciu 65. roku życia wypłacone środki są jednak objęte zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10%. Oprócz doczekania do odpowiedniego wieku, dodatkowo należy wpłacać środki przez minimum pięć lat. 

Co jeśli wypłacisz pieniądze wcześniej?

Wtedy będziesz musiał zapłacić podatek od zysków kapitałowych, czyli tak zwany podatek Belki. Wynosi on 19 procent.

Choć IKE i IKZE są narzędziami długoterminowego oszczędzania, ustawodawca dopuszcza oczywiście możliwość wcześniejszej wypłaty zgromadzonych środków. W przypadku IKE można wypłacić zarówno część jak i całość środków – taka wypłata to tzw. zwrot. W takiej sytuacji zachowasz swoje środki w całości, lecz utracisz przywilej podatkowy – od wypracowanych zysków pobrany zostanie 19-procentowy podatek od dochodów kapitałowych, tak jak przy zwykłym rachunku inwestycyjnym. Warto jednak zauważyć, że nawet wcześniejszy zwrot środków może okazać się całkiem opłacalny. Wynika to z faktu, że podatek od zysków kapitałowych zostanie naliczony dopiero w chwili wypłaty, a nie na bieżąco. W praktyce oznacza to, że środki – w tym część, która normalnie zostałaby potrącona jako podatek – mogą przez długi czas wciąż dla nas pracować.

W przypadku IKZE możliwa jest jedynie wypłata całości zgromadzonych środków. Wypłata wiąże się także z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od całej wypłacanej kwoty (kapitału i zysków). Oznacza to, że w roku wypłacenia środków z IKZE, całą kwotę należy wpisać do rozliczenia PIT – czyli oczywiście opodatkować. Innymi słowy, wcześniejsze wycofanie pieniędzy z obu kont nie jest zabronione, ale niweluje główne korzyści podatkowe, które czynią IKE i IKZE tak atrakcyjnymi rozwiązaniami.

Limity wpłat na IKE i IKZE. Ile naprawdę możesz oszczędzić?

W 2025 roku limit dla IKE wynosi 26 019 zł, natomiast dla IKZE – 10 407,60 zł (dla samozatrudnionych limit wynosi 15 611,40 zł).

Zarówno IKE, jak i IKZE objęte są corocznymi limitami wpłat, które określają maksymalną kwotę, jaką można zasilić konto w danym roku kalendarzowym z zachowaniem przywilejów podatkowych. Limity są corocznie aktualizowane i wyliczane na podstawie prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dla IKZE maksymalna roczna wpłata nie może przekroczyć 1,2-krotności prognozowanego średniego wynagrodzenia brutto, natomiast w przypadku IKE limit ustalany jest na poziomie trzykrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku.

Spójrz na przykład i prawdziwe liczby

Wyobraźmy sobie osobę, która w wieku 25 lat zaczyna regularnie odkładać środki na IKE, wpłacając miesięcznie 800 zł. Roczny limit wpłat w 2025 roku wynosi 26 019 zł, więc wpłaty nie przekraczają tego limitu. Zakładając roczną stopę zwrotu 5% i systematyczne oszczędzanie aż do ukończenia 60. roku życia, wpłacony kapitał w dniu 60. urodzin wyniesie około 336 000 zł. Wypłacając środki po ukończeniu 60 lat, inwestor wypłaci 912 660,91 zł (kapitał plus zyski kapitałowe). Przewidywany zysk z inwestycji wyniesie 576 660,91 zł, a suma ulg podatkowych – 109 565,57 zł. Niezły wynik, prawda?

W przypadku IKZE scenariusz wygląda nieco inaczej. Weźmy za przykład osobę, która w wieku 30 lat zaczyna regularnie wpłacać 800 zł miesięcznie na konto IKZE. Oszczędza więc, tak samo jak w poprzednim przykładzie, dokładnie 35 lat. Załóżmy również, że osoba ta znajduje się w pierwszym progu podatkowym (12%). Przy rocznej stopie zwrotu 5% i odkładaniu środków do 65. roku życia zgromadzony kapitał wyniesie około 912 660,91 zł. Wypłacając środki po 65. roku życia, inwestor zapłaci zryczałtowany 10-procentowy podatek. Należy jednak pamiętać, że wpłacone na konto IKZE środki można odliczyć od rocznego rozliczenia PIT. Przykładowo, dla wspomnianego 30-latka, który zaczął korzystać z IKZE od początku 2025 roku, ulga w PIT na ten rok wyniesie 1152 zł.

W obu przypadkach należy pamiętać, że 800 zł miesięcznie to zdecydowanie mniej, niż wskazują limity ustalone na rok 2025.

IKE i IKZE – co lepsze? Porównajmy!

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że to IKE oferuje więcej zalet. Z drugiej strony, w przypadku IKZE korzyści można odczuć szybciej – co roku podczas rozliczania PIT.

Z perspektywy inwestora wybór pomiędzy IKE a IKZE zależy głównie od strategii finansowej i horyzontu czasowego. Warto zastanowić się nad prowadzeniem obu rachunków równolegle, co pozwoli na maksymalizowanie korzyści płynących z IKE i IKZE jednocześnie.

Poniższa tabela przedstawia konkretne porównanie IKE i IKZE. Na zielono zaznaczono opcję lepszą z punktu widzenia inwestora. Pola czerwone wskazują na mniej korzystny wybór.

Z danych KNF wynika, że do 30 czerwca 2025 r. na indywidualnych kontach emerytalnych zgromadzono 26,9 mld zł, a na indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego znajdowało się 14,3 mld zł. Oznacza to, że Polki i Polacy częściej wybierają IKE.

Krok po kroku: jak zacząć z IKE/IKZE w praktyce

1. Wybierz docelową instytucję. IKE i IKZE mogą być prowadzone przez różne instytucje finansowe, do których należą fundusze inwestycyjne, podmioty prowadzące działalność maklerską, czyli domy maklerskie oraz banki oferujące usługi maklerskie, zakłady ubezpieczeń na życie, banki, a także dobrowolne fundusze emerytalne.
2. Porównaj oferty. Przed podpisaniem umowy sprawdź: opłaty (np. za prowadzenie konta), dostępne formy inwestowania, minimalną wpłatę początkową i kolejne (jeśli są), warunki przeniesienia środków.
3. Złóż wniosek o IKE/IKZE, następnie podpisz umowę i złóż odpowiednie oświadczenie (np. w przypadku IKE – oświadczenie o prowadzeniu tylko jednego rachunku IKE).
4. Wpłacaj środki i ciesz się zabezpieczoną emerytur

Zarówno IKE, jak i IKZE możesz założyć na platformie XTB. Dlaczego warto?

• Bezpłatne otwarcie i prowadzenie – dla wszystkich aktywnych klientów, niezależnie od obrotu i ilości środków na rachunku.
• 0% prowizji za kupno akcji i ETF-ów – do miesięcznego obrotu 100 000 EUR (później 0,2% min. 10 EUR)*.
• Oprocentowanie wolnych środków – nawet do 4.1% w skali roku przez piewsze 90 dni od założenia konta. Odsetki naliczane są codziennie, wypłacane raz w miesiącu.
• Masz do wyboru tysiące akcji i ETFów, w które możesz inwestować.
• Cały proces nie zawiera zbędnych formalności i zajmie Ci tylko chwilę
• To Ty decydujesz kiedy i ile dokładnie chcesz wpłacać. W każdej chwili możesz też zmienić zdanie i wycofać swoje oszczędności.
• Dostęp do intuicyjnej aplikacji mobilnej przeznaczonej między innymi do zarządzania IKE i IKZE.

Zapoznaj się z ofertą XTB dla IKE i IKZE już teraz. Biorąc pod uwagę trudną sytuację geopolityczną, trudno wyobrazić sobie lepszy moment, by rozpocząć systematyczne inwestowanie w emeryturę. Im wcześniej zaczniesz, tym dłużej kapitał będzie pracował na Twój rachunek. Inwestując w ramach IKE lub IKZE, dbasz o przyszłość swoją i Twoich najbliższych.

*Do miesięcznego obrotu 100 000 EUR. Transakcje powyżej tego limitu zostaną obciążone prowizją w wysokości 0,2% (min. 10 EUR). Może mieć zastosowanie 0,5% koszt przewalutowania. Oferowane instrumenty finansowe są ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.

/materiał partnera