Inwestowanie małych kwot w IKE i IKZE. Jak, po co, dlaczego? Praktyczny poradnik

Budowanie kapitału emerytalnego nie wymaga dużych wpłat. Kluczowe jest coś zupełnie innego: regularność, konsekwencja i korzystanie z narzędzi, które pozwalają maksymalnie wykorzystać dany czas i środki. IKE i IKZE oferują przy tym dodatkowe korzyści – możliwość uniknięcia podatku Belki lub odliczenia wpłat od rocznego rozliczenia PIT.

Nawet jeśli zaczynasz od wpłat rzędu kilkudziesięciu lub stu złotych miesięcznie, masz szansę zbudować sensowne oszczędności. W długim okresie liczy się bowiem przede wszystkim systematyczne budowanie kapitału. Z czasem możliwości finansowe wzrosną, a wraz z nimi wzrosną także potencjalne zyski. Najważniejsze jednak, aby zacząć. A jak to zrobić?

Zacznijmy od odrobiny teorii

Obszerny artykuł o IKE i IKZE wraz z porównaniem obu tych możliwości już pojawił się na naszej stronie. Przypomnijmy więc tylko najważniejsze informacje. IKE i IKZE to dwa dobrowolne, indywidualne konta emerytalne stworzone po to, aby ułatwić budowanie oszczędności długoterminowych. Oba działają w podobny sposób – umożliwiają inwestowanie środków w wybrane instrumenty finansowe – ale różnią się ulgami podatkowymi, które oferują oraz warunkami wpłat. Istotną cechą IKE i IKZE jest to, że nie są one same w sobie produktem inwestycyjnym, lecz strukturą prawną. Oznacza to, że w ramach obu rodzajów kont można umieścić różne aktywa: fundusze inwestycyjne, ETF-y, akcje, obligacje czy lokaty bankowe.

IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) to konto służące do długoterminowego oszczędzania z myślą o emeryturze. Jego największą zaletą jest całkowite zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki (19%). Oznacza to, że wszystkie wypracowane zyski trafiają do Ciebie, pod warunkiem że spełnisz warunki wypłaty – przede wszystkim: ukończysz 60 lat (lub 55 lat w przypadku wcześniejszego nabycia uprawnień emerytalnych), oraz dokonasz minimum 5 wpłat w pięciu różnych latach lub zgromadzisz ponad połowę wszystkich wpłat nie później niż pięć lat przed złożeniem wniosku o wypłatę. Na IKE można wpłacać środki do wysokości rocznego limitu ustalonego ustawowo – w 2025 roku limit ten wynosi 26 019 zł.

IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) działa podobnie do IKE, ale oferuje inną korzyść podatkową: każdą wpłatę można odliczyć od dochodu w rocznym zeznaniu PIT. Dzięki temu zapłacisz po prostu niższy podatek za dany rok. Środki z IKZE również można inwestować w różne instrumenty finansowe, zależnie od wybranej instytucji. Limit wpłat jest niższy niż przy IKE (w 2025 roku został ustalony na 10 407,60 zł, a dla samozatrudnionych na 15 611,40 zł), ale za to korzyść podatkowa pojawia się już „tu i teraz”. Przy wypłacie po ukończeniu 65 roku życia i pod warunkiem wpłacania przez minimum 5 lat środki są jednak opodatkowane zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10%.

Jak zacząć inwestować w IKE lub IKZE?

Kluczowym elementem rozpoczęcia przygody z IKE lub IKZE jest wybór instytucji, w której otworzymy konto/a (nic nie stoi na przeszkodzie aby posiadać oba). IKE i IKZE mogą być prowadzone przez różne instytucje finansowe, zależnie od preferowanego stylu inwestowania. W bankach mają one zwykle postać konta oszczędnościowego o stabilnym, choć niskim oprocentowaniu. W domach maklerskich przyjmują formę rachunku inwestycyjnego, który pozwala samodzielnie kupować akcje, obligacje czy ETF-y. Zakłady ubezpieczeń oferują konta oparte na ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych, natomiast TFI umożliwiają inwestowanie w szeroką gamę funduszy zarządzanych przez profesjonalistów. Wybór odpowiedniego konta powinien uwzględniać zarówno dostęp do instrumentów inwestycyjnych, jak i koszty prowadzenia rachunku.

Automatyzacja płatności jest kluczowa, szczególnie przy inwestowaniu małych kwot. Ustawienie stałych, comiesięcznych przelewów pozwala systematycznie gromadzić środki i unika problemu zapominania o wpłatach i pokusy konsumpcji. Należy jednak pamiętać o dodatkowych kosztach związanych z IKE i IKZE. Ważne jest wybieranie kont o niskich prowizjach, uwzględnianie kosztów przewalutowania przy inwestycjach zagranicznych oraz porównywanie ofert różnych domów maklerskich i funduszy.

My osobiście polecamy konto IKE & IKZE w XTB. XTB oferuje brak prowizji za handel akcjami i funduszami ETF do 100 000 euro miesięcznie*, dostęp do szerokiej gamy rynków i instrumentów, możliwość inwestowania ułamkowego (Prawa Ułamkowe**) oraz Oprocentowanie Wolnych Środków.

Czy warto? Sprawdź przykład

Wyobraźmy sobie osobę, która w wieku 25 lat zaczyna regularnie odkładać środki na IKE, wpłacając miesięcznie 200 zł. Wydawać by się mogło – niewiele – ale systematyka czyni tu cuda. Roczny limit wpłat w 2025 roku wynosi 26 019 zł, więc wpłaty oczywiście nie przekraczają tego limitu. Zakładając roczną stopę zwrotu 5% i systematyczne oszczędzanie aż do ukończenia 60. roku życia, wpłacony kapitał w dniu 60. urodzin wyniesie około 84 000 zł. Wypłacając środki po ukończeniu 60 lat, inwestor wypłaci ok. 227 607 zł (kapitał plus zyski kapitałowe). Przewidywany zysk z inwestycji wyniesie więc 143 607 zł.

W przypadku IKZE mechanizm jest podobny, ale konstrukcja podatkowa działa inaczej. Załóżmy osobę, która zaczyna odkładać 200 zł w wieku 30 lat i robi to aż do 65. roku życia – także przez 35 lat. Załóżmy również, że osoba ta znajduje się w pierwszym progu podatkowym (12%). Przy 5% średniej stopy zwrotu jej kapitał urósłby do około 227 607 zł, czyli tyle samo co w przykładzie z IKE. Wypłacając środki po 65. roku życia, inwestor zapłaci zryczałtowany 10-procentowy podatek. Należy jednak pamiętać, że wpłacone na konto IKZE środki można odliczyć od rocznego rozliczenia PIT. Przykładowo, dla wspomnianego 30-latka, który zaczął korzystać z IKZE od początku 2025 roku, ulga w PIT na ten rok wyniesie 288 zł, a w całym okresie oszczędzania – 10 080 zł.

Warto? Warto! Inwestowanie małych kwot w IKE i IKZE to efektywny sposób na budowanie kapitału emerytalnego bez konieczności posiadania dużych środków. Pamiętaj, jednak że każda forma inwestycji niesie za sobą ryzyko utraty części lub całości zainwestowanych środków. Jak głosi klasyk – inwestuj tylko tyle, ile możesz stracić. Bądź odpowiedzialny.

Ulgi podatkowe przysługują po spełnieniu przesłanek ustawowych. Oferowane instrumenty finansowe są ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.

*Do miesięcznego obrotu 100 000 EUR. Transakcje powyżej tego limitu zostaną obciążone prowizją w wysokości 0,2% (min.10 EUR). 0,5% koszt przewalutowania może mieć zastosowanie.  

**Produkt ten jest nabywanym od XTB prawem powierniczym do ułamkowych części akcji, ETF, ETN i ETC. Zapoznaj się z KID.

/materiał partnera