Badania Opinium przeprowadzone na zlecenie Visa wykazały, że 87% ankietowanych na kilku rynkach europejskich co najmniej raz korzystało z rozwiązań określanych jako Recommerce. Są to takie sposoby kupowania, dzielenia czy ponownego użycia produktów i usług, które dają im drugie życie. Konsumenci nie są jednak świadomi, że wiele wykonywanych przez nich działań tego typu przybliża bardziej zrównoważoną przyszłości, a regularność w tym zakresie pozwoliłaby szybciej osiągnąć zmianę.

Czym jest Recommerce? 6 możliwych działań

Do Recommerce zalicza się wypożyczanie, wielokrotne uzupełnianie, naprawę, odsprzedaż i zwrot zużytych towarów oraz redystrybucję – definiowane jako dzielenie się, wymiana lub sprzedaż po niższych cenach rzeczy, których już nie potrzebujemy lub których mamy za dużo. Spośród nich odsprzedaż jest najbardziej znanym i zrozumianym zachowaniem – ponad dwie piąte konsumentów (45%) odsprzedaje towary co najmniej dwa razy w roku. Jedna czwarta (25%) małych i średnich przedsiębiorstw w Europie już oferuje opcje odsprzedaży, a połowa (48%) planuje to zrobić w przyszłości.

Nieco ponad jedna czwarta (27%) ankietowanych jest skłonna zdecydować się na naprawę, odnowienie lub przeróbkę rzeczy, ponieważ oznacza to bardziej przystępną, niższą cenę. Z kolei mający więcej niż 65 lat najczęściej naprawiają produkty, by przedłużyć ich żywotność. Podobnie jak w przypadku naprawy, konsumenci korzystają z produktów przystosowanych do wielokrotnego uzupełniania, by zaoszczędzić pieniądze – prawie jedna trzecia respondentów stwierdziła, że oszczędność jest jednym z ich głównych motywów przy tego typu wydatkach.

Zwroty zużytych towarów w Recommerce rozumiane są jako przyjmowanie lub odbieranie produktów po ich zużyciu. Użytkownicy wymieniają je jako działanie, które z największym prawdopodobieństwem podejmą w przyszłości.

Motywacje konsumentów i powstanie zrównoważonej przedsiębiorczości

Badanie Visa i Opinium pokazuje, że kluczem do rozwoju Recommerce jest uświadomienie przedsiębiorczym osobom wynikających z niego korzyści finansowych i potencjału oszczędzania. Jedna czwarta respondentów stwierdziła, że zaangażowałaby się w działania tego typu, gdyby wiązało się to z zarobkiem, np. poprzez założenie aplikacji do sprzedaży używanej odzieży lub mebli albo otrzymaniem zachęty finansowej do redystrybucji nadwyżek żywności.

Kluczowym czynnikiem dostrzeganym przez konsumentów są także korzyści dla środowiska. Dziewięciu na dziesięciu respondentów badania w ciągu ostatnich trzech miesięcy aktywnie uczestniczyło w działaniach przyjaznych środowisku. Jednocześnie zdecydowana większość (93%) stwierdziła, że ich zdaniem używanie mniejszej liczby opakowań ma wpływ na środowisko i społeczeństwo. Prawie połowa (43%) respondentów wskazała, że głównym powodem ich zaangażowania w gospodarkę o obiegu zamkniętym jest chęć zmniejszenia ilości odpadów, opakowań lub tworzyw sztucznych. Oczywiste wydaje się więc, że połączenie troski o środowisko naturalne i potrzeby oszczędzania napędza rozwój Recommerce.

Współpraca

Visa, jako jeden z liderów płatności cyfrowych, dąży do tego, by korzystanie z Recommerce było dla ludzi i firm łatwiejsze, bardziej satysfakcjonujące i łatwiej dostępne. Współpracując z partnerami strategicznymi, Visa stara się pomóc w przyspieszeniu przejścia na bardziej odnawialną gospodarkę o obiegu zamkniętym. Przykładem jest Fundacja Ellen MacArthur – to międzynarodowa organizacja charytatywna zajmująca się rozwojem i promocją gospodarki funkcjonującej w obiegu zamkniętym. Jej celem jest eliminacja odpadów i zanieczyszczeń, zamknięcie obiegu produktów i materiałów oraz odrodzenie przyrody.

Visa stworzyła nową cyfrową przestrzeń Recommerce, żeby zarówno osoby prywatne, jak i firmy mogły dowiedzieć się więcej o Recommerce, czyli o wypożyczaniu, wielokrotnym uzupełnianiu, naprawie, odsprzedaży, zwrotach zużytych towarów oraz redystrybucji. Kolejnym krokiem Visa będzie stworzenie laboratorium badań behawioralnych. Rezultaty z eksperymentów i współpracy z klientami oraz partnerami mają przyczynić się do odkrycia przez laboratorium praktycznych, gotowych do wdrożenia rozwiązań, które umożliwią każdemu z nas bardziej zrównoważone wybory w naszym codziennym życiu.

– Nowe laboratorium Behavioural Insights Lab będzie prowadzić eksperymenty w celu realizacji tych ambicji, a Fundacja Ellen MacArthur zadba o zgodność z Zasadami Projektowania dla Obiegu Zamkniętego (Circular Design Principles). Umożliwi też wykorzystanie zasobów swojej sieci, odstępując od zasady konkurencji marki w myśl wyższego dobra – mówi Joe Murphy, Executive Lead, Network, w Fundacji Ellen MacArthur.

– Przejście od gospodarki, która jest obecnie i którą można nazwać linearną (typu „weź, wytwórz, zużyj”) do działającej w modelu obiegu zamkniętego będzie wymagało zmiany całego systemu. Jednak najnowsze badania Visa pokazują, że w społeczeństwie istnieje zainteresowanie rozwiązaniami w duchu zrównoważonego rozwoju. Wspólna praca nad zapewnieniem większej edukacji i wsparcia zarówno małych biznesów, jak i konsumentów, będzie zachętą do podejmowania bardziej zrównoważonych wyborów na całym świecie – mówi Adrian Kurowski, dyrektor generalny Visa w Polsce.

– Szczególnie zależy nam na tym, aby przejście na bardziej odnawialną gospodarkę nikogo nie wykluczało i było dostępne dla wszystkich. Redystrybucja już dziś jest powszechnym zjawiskiem społecznym, a dodanie jej do modelu działań przyjaznych środowisku domyka cały cykl życia towarów i usług. Pozwala ona znaleźć nowy sposób przekazania dóbr, które nie są już nam potrzebne lub nie zostaną wykorzystane przed upływem terminu ważności, poprzez darowiznę lub sprzedaż – dodaje Katherine Brown, VP Inclusive Impact & Sustainability, Europe, Visa.

Szanse dla małych i średnich przedsiębiorstw – Recommerce ożywia biznes

Wraz ze zmianą preferencji konsumentów zmieniają się możliwości dla przedsiębiorstw. Szacuje się, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym w Europie do 2030 r. może przynieść nawet dodatkowe 900 mld euro, a dane dowodzą, że firmy już zaczęły to przeczuwać. Visa podaje, że małe i średnie biznesy oferujące Recommerce wskazały, że ich roczne przychody wzrosły o 22% w ciągu ostatnich dwóch lat, przy czym prawdopodobny jest dalszy wzrost. Większość konsumentów (69%) uważa, że jest bardziej skłonna kupować produkty lub usługi od przedsiębiorstw, które wspierają działania związane z Recommerce. Optymizmem napawa fakt, że prawie wszyscy respondenci z sektora MŚP w Europie (91%) stwierdzili, że chcą wprowadzić bardziej zrównoważone praktyki, przy czym jedna czwarta wskazała, że zainwestuje w nie 20% swoich przychodów lub więcej.

Choć przyszłość zrównoważonych praktyk biznesowych jest obiecująca, nie jesteśmy jeszcze przyzwyczajeni do gospodarki o obiegu zamkniętym. Jedna trzecia ankietowanych, którzy stwierdzili, że są otwarci na uczestnictwo w Recommerce, zrobi to, gdy takie działania staną się łatwiejsze i wygodniejsze. Jeśli chodzi o wypożyczanie i odsprzedaż rzeczy używanych, to jedna piąta respondentów nie była przekonana co do jakości tego typu produktów.