Od ponad miesiąca konsumentom przysługują wakacje kredytowe. Z danych BIK wynika, że do 30 sierpnia skorzystało z nich 44 proc. uprawnionych. Tymczasem do UOKiK trafiło już około 900 skarg, w tym wskazujących, że banki mogą utrudniać skorzystanie z wakacji kredytowych. Urząd monitoruje stosowane praktyki, w toku są postępowania wyjaśniające wobec 17 banków.

UOKiK zachęca do skorzystania z wakacji kredytowych, a po ich upływie do nadpłacenia kredytu z zaoszczędzonych środków. Orientacyjną wysokość oszczędności dzięki nadpłacie można obliczyć w kalkulatorze finansowym UOKiK. Od niedawna ma on nową funkcję. Za jej pomocą kredytobiorca może sprawdzić, czy kwalifikuje się do skorzystania z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

UOKiK stawia zarzuty wobec trzech banków

Zgodnie z ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom konsument ma prawo zawiesić spłatę kredytu na maksymalnie 8 miesięcy. Wybrany okres lub okresy należy wskazać we wniosku, przy czym przepisy pozostawiają konsumentowi dowolność – od razu w jednym wniosku może wpisać wszystkie 8 miesięcy albo składać sukcesywnie oddzielne wnioski na zawieszenie jednej lub kilku rat.

Jak wskazuje UOKiK, wiele banków wymagało złożenia oddzielnego wniosku o wakacje kredytowe na każdy okres. Po wezwaniach Urzędu większość z nich wycofała się z tej praktyki. Jedynie BNP Paribas Bank Polska, Getin Noble Bank oraz Bank Pocztowy w systemie bankowości elektronicznej nadal nie dopuszczają składania jednego wniosku na wszystkie wybrane okresy. W związku z tym, zostały im postawione zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Grożą za to kary w wysokości do 10 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy.

Wakacje kredytowe pod lupą UOKiK

W odpowiedzi na otrzymywane skargi Urząd na bieżąco występuje do banków o wyjaśnienia. Konsumenci skarżyli się już m.in. na uniemożliwienie wystąpienia o wakacje kredytowe na wszystkie okresy za pomocą jednego wniosku. Wskazywali również na długi czas rozpatrywania wniosków oraz na brak uzasadnienia przy decyzji odmownej.

Problemem są także błędne harmonogramy spłaty po skorzystaniu z wakacji kredytowych, wskazujące na dalsze naliczanie odsetek lub pokazujące nowe i zawyżone raty. Dotyczy to obecnie 8 z 17 badanych banków. Wskutek wezwań UOKiK banki zadeklarowały naprawę błędów systemowych.

Konsumenci zaskarżają również odmowę zawieszenia spłaty „pożyczki hipotecznej”. UOKiK podkreśla, że jeśli umowa została zawarta w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, to pożyczka hipoteczna powinna zostać objęta wakacjami kredytowymi. Wiele z banków już wprowadziło zmiany lub je deklaruje w toku postępowania.

– Na bieżąco występujemy do poszczególnych banków o usuwanie identyfikowanych nieprawidłowości. Mamy już wymierne efekty tych działań – wyeliminowaliśmy m.in. straszenie konsumentów negatywnymi konsekwencjami wpisu do BIK czy wymaganie wniosku o wakacje kredytowe z wyprzedzeniem. Po naszych wezwaniach większość banków pozostawia też konsumentom wybór, czy chcą w jednym wniosku zawiesić wszystkie dozwolone przepisami raty, czy robić to stopniowo w kilku, oddzielnych wnioskach – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.