Następstwem prac, jakie wykonaliśmy w Urzędzie KNF w ostatnim czasie było określenie planów działania w sferze technologicznej na kilkanaście kolejnych miesięcy. Nasze zamiary ogłosiliśmy w grudniu ubiegłego roku, prezentując publicznie „Cyfrową Agendę Nadzoru”. Agenda jest swoistym pomostem, punktem przejściowym do osiągnięcia w niedalekiej przyszłości strategicznego celu, jakim jest wykreowanie podstaw dla funkcjonującego w sposób nowatorski rynku finansowego oraz samego organu nadzoru. Nadzoru, który sam będąc nowoczesnym urzędem, jednocześnie aktywnie wspiera uczestników rynku finansowego i stwarza im przyjazne warunki do wdrażania bezpiecznych innowacji finansowych.

Cyfrowa Agenda Nadzoru to mapa drogowa

„Cyfrowa Agenda Nadzoru” to swoista mapa drogowa z jasno wytyczonymi działaniami i zamierzeniami. Podzieliliśmy ją na cztery tematyczne obszary: „Nowe zjawiska na rynku finansowym”, „Wspieranie Fintech”, „Cyberbezpieczeństwo” i „Elektroniczny Urząd”. W ramach każdego z nich określiliśmy konkretne tematy, jakie chcielibyśmy zaadresować w najbliższej przyszłości. Charakteryzując w dużym przybliżeniu naszą strategię można wskazać, że trzy pierwsze wymienione segmenty mają charakter zewnętrzny, gdyż są przede wszystkim związane z działalnością podmiotów rynkowych, w tym nadzorowanych oraz odniesieniem się do aktualnych trendów zachodzących na rynku finansowym.

Ostatnia część jest poświęcona samemu Urzędowi. Bezspornym dla nas jest, że wymagając pewnych działań od podmiotów nadzorowanych, sami musimy również wymagać od siebie technologicznego nadążania za zmieniającą się rzeczywistością i potrzebami rynku.

Jesteśmy bardzo zdeterminowani, aby zrealizować nasze plany zawarte w Agendzie. Pierwsze efekty naszych starań są już widoczne, kolejne będą już niedługo. 23 stycznia br. wydany został tzw. „komunikat chmurowy”, który jest krajowym podejściem do outsourcingu przetwarzania informacji w chmurze obliczeniowej dla sektora finansowego. Z informacji, które do nas docierają wynika, że stanowisko zostało dobrze przyjęte przez środowisko rynkowe. Obecnie prowadzimy praktyczne warsztaty dla podmiotów nadzorowanych na temat wdrożenia komunikatu. W bardzo bliskiej przyszłości wydane zostanie również stanowisko w sprawie działalności platform crowdfundingowych.

Już niedługo wytyczne dla robo-doradztwa

Na dużym poziomie zaawansowania są również wytyczne nadzorcze w sprawie robo-doradztwa, które planujemy przekazać niedługo do konsultacji z rynkiem. Pierwsze w historii stanowisko UKNF w tym zakresie ma w naszym zamierzeniu być kompleksowe i obejmować wszelkie zagadnienia, które łączą się z tą formą doradztwa inwestycyjnego. Chcemy również, aby wyjaśnienia Urzędu były maksymalnie użyteczne w praktyce funkcjonowania podmiotów nadzorowanych. Stąd też stanowisko to ma m.in. zawierać szereg stanów faktycznych wraz z ich oceną pod kątem prawidłowości zachowań. Taka formuła będzie przyświecać również innym dokumentom, które w ramach Cyfrowej Agendy Nadzoru będziemy kierowali do podmiotów nadzorowanych.

Warto również wspomnieć o uruchamianym właśnie na wniosek UKNF i Ministerstwa Finansów, projekcie Komisji Europejskiej pod egidą Programu Wspierania Reform Strukturalnych. W ramach tego przedsięwzięcia wyselekcjonowano dwa strumienie prac. Ich celem jest wsparcie w przygotowaniu optymalnego modelu piaskownicy regulacyjnej w Polsce oraz innowacyjnych technologicznie rozwiązań nadzorczych, tzw. suptech. Idea programu koreluje bezpośrednio z Cyfrową Agendą Nadzoru, a osiągnięcie celów wspomnianych strumieni prac będzie miało istotny wpływ na efektywność jej wdrażania.

Zwiększamy również intensywność i efektywność działań pobudzających rozwój innowacji finansowych. W ramach projektu UKNF, jakim jest Program Innovation Hub, nie tylko coraz intensywniej pomagamy innowacyjnym podmiotom odnaleźć się w skomplikowanym środowisku regulacyjnym. Prowadzimy również dynamiczne prace nad rozszerzeniem formuły Programu o opcjonalną możliwość przetestowania przez fintechy, przy udziale UKNF, rozwiązań w informatycznym środowisku testowym w wybranej technologii.

Podjęliśmy również ponownie prace w ramach Zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech), którego celem jest identyfikacja barier natury prawnej, regulacyjnej i nadzorczej dla rozwoju innowacji finansowych (FinTech) w Polsce oraz proponowanie rozwiązań, które mogłyby wyeliminować lub ograniczać identyfikowane bariery. Zaplanowane jeszcze w lutym br. spotkanie Zespołu pozwoli dokonać przeglądu już wyeliminowanych barier dla rozwoju innowacji oraz wskazać nowe, zgłoszone przez przedstawicieli rynku bariery. W ramach prac Zespołu powstaną grupy tematyczne, które będą zajmowały się systematycznym ograniczaniem barier w rozwoju innowacji finansowych FinTech.

Rosną kompetencje w zakresie cyberbezpieczeństwa

Na uwagę zasługują również działania w obszarze cybersecurity. Powołany do życia w strukturze Urzędu KNF Departament Cyberbezpieczeństwa przez niecały rok istnienia w istotny sposób wzmocnił i rozbudował swoje kompetencje – zarówno w odniesieniu do obszaru działań nadzorczych, prowadzonych wobec profesjonalnych uczestników rynku, jak również w obszarze niskopoziomowych i technicznych kompetencji z obszaru cyber.

Na mocy Ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa Komisja Nadzoru Finansowego jest Organem Właściwym (OW) dla sektora bankowości i infrastruktury rynków finansowych. Jako pierwszy OW zidentyfikowaliśmy i wyłoniliśmy w sektorze finansowym podmioty mające „kluczowe znaczenie dla utrzymania krytycznej działalności społecznej lub gospodarczej”, określone w ustawie jako Operatorzy Usługi Kluczowej (OUK).

W swoich działaniach nie ograniczamy się jedynie do roli nadzorczej. Uczestniczymy również w działaniach podmiotów krajowego systemu cyberbezpieczeństwa. Przykładowo, współpracujemy z NASK PIB przy stworzeniu poradnika dla OUK, a także z innymi OW w zakresie wymiany dobrych praktyk i doświadczeń. Obserwujemy aktywne działania podmiotów nadzorowanych w obszarze cyberbezpieczeństwa, jednak wykorzystując wiedzę i znajomość rynku finansowego widzimy również potrzebę wsparcia i koordynacji OUK w realizacji ich zadań ustawowych.

UKNF powoła sektorowy zespół ds. cyberbezpieczeństwa

W najbliższym czasie powołany zostanie w Urzędzie KNF sektorowy zespół ds. cyberbezpieczeństwa, który docelowo w naturalny sposób stanie się CSIRT’em sektorowym (CSIRT – Computer Security Incident Response Team – Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego) i we współpracy z zespołami poziomu krajowego tj. CSIRT NASK, CSIRT MON i CSIRT ABW będzie prowadził koordynację działań i wsparcie obsługi incydentów bezpieczeństwa we wszystkich podmiotach rynku finansowego.

Wszystkie te działania realizują cel „Cyfrowej Agendy Nadzoru”, jakim jest – w sferze funkcjonowania instytucji finansowych – dążenie do podniesienia poziomu ochrony danych i środków finansowych klientów oraz wdrożenia zaktualizowanych zasad zarządzania ryzykiem, adekwatnych do nowych zagrożeń.

Elektroniczny Urząd

W ramach obszaru „Elektronicznego Urzędu” na uwagę zasługuje uruchomienie Rejestru Pośredników Ubezpieczeniowych prowadzonego w systemie rejestracji internetowej, który jednocześnie zastąpił papierowy obieg dokumentów, na rzecz składania elektronicznych wniosków o zmianę wpisu przez brokerów ubezpieczeniowych. W obszarze rynku kapitałowego wyróżnić trzeba wdrożenie elektronicznego systemu obsługi powiadomień o transakcjach insiderów na podstawie rozporządzenia unijnego MAR czy uruchomienie Systemu Ewidencji Akcji umożliwiającego dokonywanie wpisów z poziomu przeglądarki internetowej, co stanowi duże ułatwienie w wykonaniu obowiązków regulacyjnych.

Z kolei w sferze bankowej wspomnieć należy o wdrożeniu rozwiązania w postaci strony internetowej porównującej opłaty pobierane przez dostawców usług płatniczych prowadzących rachunki płatnicze. Wymienione przeze mnie czynności to wybrane, choć oczywiście nie jedyne punkty „Cyfrowej Agendy Nadzoru”, nad którymi obecnie pracujemy. Część z nich jest uwarunkowana czynnikami zewnętrznymi lub wieloetapowa, co w naturalny sposób powoduje rozłożenie ich realizacji w czasie. Naszym naczelnym celem jest jednak konsekwentne urzeczywistnianie założeń Agendy.

Autorem artykułu jest Sławomir Flis, Dyrektor Zarządzający Pionem Innowacji i Technologii w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego.

Tytuł i śródtytuły pochodzą od redakcji Fintek.pl