Szczegóły dotyczące nowej ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych możecie znaleźć w naszym artykule – „Jest już projekt nowej ustawy o usługach płatniczych. Wszystko dla PSD2

Poniżej przedstawiamy komentarz ekspercki Macieja Krzysztoszka, prezesa European Fintech Forym, organizacji zrzeszającej podmioty z branży FinTech. W wypowiedzi znaleźć można wyjaśnienie wielu niuansów prawnych i zorientować się, jak rynek płatności będzie wyglądał już po implementacji dyrektywy.

Maciej Krzysztoszek, prezes European Fintech Forum o PSD II

European Fintech Forum (EFF) z satysfakcją przyjmuje działania organów administracji publicznej na rzecz rozwoju innowacji finansowych (zwane dalej „FinTech”) w Polsce. Zaprezentowany 10 maja bieżącego roku projekt ustawy z dnia 28 kwietnia 2017 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (zwany dalej „UC81”), implementujący do polskiego porządku prawnego przepisy zawarte w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (zwana dalej „dyrektywą PSD II”), to ważny krok w rozwoju innowacji finansowych w Polsce.

Projekt ten porządkuje stan regulacji prawnych rynku usług płatniczych, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, zwiększa jego transparentność i eliminuje niektóre luki prawne w obszarze usług finansowych wykorzystujących nowe technologie. Zaprezentowany dokument odpowiada także na część postulatów zgłaszanych przez środowisko podmiotów zajmujących się innowacyjnymi rozwiązaniami na rynku finansowym. Szczególnie trzeba podkreślić tu propozycję wprowadzenia małej instytucji płatniczej, z krótszym i uproszczonym procesem licencyjnym.

Dążąc jednak do tworzenia w pełni przyjaznych warunków do rozwoju sektora usług płatniczych, European Fintech Forum, jako organizacja w założeniu zrzeszająca podmioty rynku FinTech i podejmująca działania na rzecz rozwoju innowacji finansowych, w toku prowadzonych konsultacji przekazuje poniżej uwagi do przedstawionego projektu UC81 z dnia 28 kwietnia 2017 roku.

Niedyskryminujący sposób traktowania

Chodzi tutaj o niedyskryminujący sposób traktowania zleceń płatniczych przez dostawców prowadzących rachunki, zawarty w art. 1, ust. 23 projektu UC81 (dot. art. 23b, ust. 4, p. 3 Ustawy o usługach płatniczych).

Zgodnie z proponowanym zapisem w projekcie UC81, dostawca prowadzący rachunek traktuje zlecenia płatnicze przekazane za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej w sposób niedyskryminujący. Ustawodawca dopuszcza jednak postępowanie dyskryminujące, gdy jest ono uzasadnione obiektywnymi przyczynami, w szczególności pod względem czasu wykonania, priorytetowego charakteru lub opłat,
w stosunku do zleceń płatniczych przekazanych bezpośrednio przez samego płatnika.

Tak sformułowany zapis może prowadzić do nadużyć ze strony dostawców prowadzących rachunek. W naszej ocenie należy doprecyzować, co ustawodawca chce wyrazić poprzez obiektywne przyczyny, bo w obecnej formule zapis jest niejednoznaczny i może przyczynić się do działań dyskryminujących dostawców świadczących usługę inicjowania transakcji płatniczej.

Nieprecyzyjne okoliczności odmowy dostępu do informacji o rachunku, zawarte w art. 1, ust. 38 projektu UC81 (dot. art. 41, ust. 5 Ustawy o usługach płatniczych)

Zgodnie z proponowanym zapisem dostawca prowadzący rachunek może odmówić dostawcy świadczącemu usługę dostępu do informacji o rachunku lub dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej dostępu do danego rachunku płatniczego z obiektywnie uzasadnionych i należycie udokumentowanych przyczyn związanych z nieuprawnionym lub nielegalnym dostępem do rachunku płatniczego przez takiego dostawcę, w tym nieuprawnionym zainicjowaniem transakcji płatniczej.

Tak jak powyżej, w naszej ocenie zapis wymaga doprecyzowania, co ustawodawca rozumie poprzez obiektywne i należycie udokumentowane przyczyny. W obecnym kształcie, z uwagi na niejednoznaczny charakter, zapis może prowadzić do nadużyć ze strony dostawców prowadzących rachunki. Każdorazowa taka odmowa implikuje konieczność poinformowania nadzorcy o zdarzeniu, co znacząco wydłuża proces inicjacji transakcji płatniczej lub dostępu do informacji. Należy podkreślić, że czas wykonania usługi przez dostawcę pośredniczącego ma kluczowe znaczenie dla realizacji jego celów biznesowych.

Wpis do rejestru dostawców świadczących świadczących wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku

Wpis do rejestru dostawców świadczących wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku, zawarty w art. 1, ust. 82 projektu UC81 (dot. art. 117b, ust. 3 Ustawy o usługach płatniczych).

Zgodnie z proponowanym zapisem wpis do rejestru dostawcy świadczącego wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku następuje w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia. W naszej ocenie 3-miesięczny termin jest zbyt długi w przypadku podmiotów oferujących wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku, szczególnie, że termin biegu sprawy może liczyć się ponownie od dnia uzupełnienia dokumentacji, co może znacząco wydłużyć cały proces. Uznajemy za wskazane skrócenie wpisu do rejestru dostawcy świadczącego wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku do 1 miesiąca od dnia otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia.

Forma odpowiedzi na reklamację zawarta w art. 1, ust. 15 projektu UC81 (dot. art. 15b, ust. 3 Ustawy o usługach płatniczych)

Zgodnie z proponowanym zapisem dostawca udziela odpowiedzi na skargę w postaci papierowej lub, jeżeli zostało to uzgodnione między dostawcą a użytkownikiem, na innym trwałym nośniku informacji. Postulujemy wprowadzenie dodatkowej formy odpowiedzi na reklamację adekwatnie do tej, która została zaimplementowana w art. 5, ust. 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym tj. na wniosek klienta podmiot rynku finansowego może dostarczyć odpowiedź pocztą elektroniczną.

Przyjęcie takiego rozwiązania w znaczny sposób przyspieszy komunikację pomiędzy użytkownikiem, a dostawcą oraz usprawni proces rozpatrywania zgłaszanych reklamacji. Postulat ten pozostaje także w pełnej zgodzie z celem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r., która promuje wykorzystanie nowoczesnych, elektronicznych sposobów płatności i form komunikacji.

Niepowiązany z opłatami lub zwolnieniami z opłat dostęp do rachunku prowadzonego przez dostawcę

Celem zapewnienia w pełni transparentnego i konkurencyjnego rynku związanego ze świadczeniem usługi dostępu do informacji o rachunku lub usługi inicjowania transakcji płatniczej, postulujemy w art. 4 ustawy o usługach płatniczych po ust. 8) dodanie ust. 8a), zgodnie z którym wyrażenie przez płatnika zgody na dostęp do rachunku dostawcy świadczącemu usługę dostępu do informacji o rachunku lub dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej nie może być powiązane z dodatkowymi opłatami lub zwolnieniem z opłat stosowanych przez dostawcę prowadzącego rachunek.

Powyższy zapis ograniczy możliwość ewentualnych nadużyć prowadzących do zaburzenia konkurencyjności między dostawcami prowadzącymi rachunek, a dostawcami świadczącymi usługi dostępu do informacji o rachunku lub usługi inicjowania transakcji płatniczej.

Rozwój usług finansowych wykorzystujących nowe technologie w obszarze płatności elektronicznych zmienia stan rynku i podejście konsumentów do usług płatniczych. Rosnąca popularność oferowanych w tym segmencie rozwiązań wymaga większej niż dotychczas ochrony konsumenta. Z zadowoleniem przyjmujemy ustawowe propozycje rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo na rynku usług płatniczych, w tym propozycję obniżenia odpowiedzialności za nieautoryzowane transakcje do wysokości 50 euro, co już teraz jest powszechnie stosowaną praktyką rynkową, zgodną także z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego.

W świetle bowiem obecnie obowiązującego art. 46 ust. 2 Ustawy o usługach płatniczych, płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze do wysokości równowartości w walucie polskiej 150 euro. Jesteśmy przekonani, że poziom 50 euro chroni zarówno interesy konsumentów, jak i ogranicza ryzyko występowania nadużyć prowadzących do wyłudzania środków z instytucji finansowych.