• Co dziesiąty badany Polak (13,5%) kupuje w Black Friday, ponieważ się boi (efekt FOMO), że okazje już nigdy się nie powtórzą (najwyższy odsetek wskazań w Europie),
  • Co trzeci badany Polak (33,8%) umie znaleźć duże okazje na Black Friday, a blisko co dziesiąty (8,1%) jest gotów użyć karty kredytowej lub pożyczki by je zdobyć (najwyższy odsetek w Europie),
  • Co trzeci badany Polak (29,1%) woli kupować online w Black Friday by mieć większy wybór, a co piąty (22,1%) by ominąć tłumy i kolejki (najwyższy odsetek w Europie, obok Hiszpanii).

Sezonowe strategie

Większość badanych w Polsce (63%) i w Europie (72%) przyznała, że koszty życia i finansowa niepewność wpłyną w tym roku na ich przedświąteczne zakupy (np. Black Friday, Boże Narodzenie). Sentyment w Polsce wydaje się być jednak nieco lepszy niż w Europie.

Podczas gdy 33% badanych Polaków planuje ciąć wydatki, bo na skutek wyższych kosztów życia ma mniej pieniędzy, w Europie takich wskazań było aż 42%. Zarówno w Polsce jak i w Europie 30% badanych przyznało, że choć ich siła nabywcza nie zmieniła się, to podchodzą do wydatków bardziej selektywnie. Koniunktura najmniej wpływa na Holendrów, 39% planuje wydać tyle co zawsze (26% w Polsce, 24% w Europie). Zwiększyć wydatki przed Świętami planuje 8% Polaków (to najwyższy odsetek wskazań w Europie, gdzie średnia to 2%).

Efekt FOMO

Wokół Black Friday pojawiły się w ostatnich latach wątpliwości w postaci obawy o manipulacje ceną (kwestie te uregulowała dyrektywa unijna Omnibus) oraz bezpieczeństwo transakcji i ryzyko scamów (kampanie edukacyjne ostrzegające konsumentów), a mimo to Czarny Piątek 29.11 i Cyber Poniedziałek 2.12 “trzymają się mocno”. Co sprawia, że Polacy robią zakupy na Black Friday?

Dwóch na pięciu respondentów korzysta z obniżek na artykuły, które i tak regularnie kupuje (39,8%), lub dzięki obniżkom sięga po droższe produkty (39,6%). Wielu badanych Polaków kupuje okazyjnie prezenty dla bliskich (37,5%) lub dla własnej przyjemności (28,2%). Nie ma tu kontrowersji. To co jednak niepokoi, to że co dziesiąty respondent Polsce (13,5%) kupuje ze strachu, że okazja już się nie powtórzy (tzw. efekt FOMO). Jest to najwyższy odsetek wskazań w Europie, gdzie średnia wyniosła 2,4%.

Zwolennicy i przeciwnicy

Czarny Piątek dla 77% badanych w Polsce jest szansą na zrobienie oszczędności (72% w Europie). Co dziesiąty badany Europejczyk przyznaje, że robi wtedy zapasy produktów pierwszej potrzeby np. toaletowe i detergenty (w Polsce 7,7%). Black Friday może więc być istotny dla osób mniej zamożnych. Zupełnie inną grupą są “łowcy okazji”. Tu gra idzie o towary luksusowe. 8% pytanych Polaków, gdy wpada im w oko wyjątkowa okazja, gotowi są użyć karty kredytowej lub pożyczki by ją zdobyć (najwyższy odsetek wskazań w Europie, obok Bułgarii i Rumunii).

Czy Black Friday wciąż daje szansę na świetne okazje? “Tak” odpowiada 33,4% badanych Polaków i dodaje, że na ogół je znajdują. Dla 23,6% to kwestia wiedzy i umiejętności (wiara w znaczenie umiejętności jest też duża wśród Włochów 25,9%). A co mówią sceptycy? Nie ma takich okazji jak kiedyś (8%). Jest zbyt dużo oszukańczych ofert (5,8%). Nie lubię presji zakupowej (3,7%).

Online czy Offline?

Przechodząc do taktyki, wśród zwolenników Black Friday są dwie szkoły. 29,1% respondentów w Polsce woli kupować online z uwagi na większy wybór, a 22,1% bo nie lubi kolejek i tłumów. 16,6% uważa, że zakupy online są wygodniejsze, a 14,2% że to w Internecie są najlepsze okazje (podobnie uważają Włosi 15,1% i Niemcy 16,4%).

Wciąż wiele osób stawia jednak na zakupy offline. Wolą mogą mieć produkt od ręki, bez czekania na przesyłkę (24,1%) i unikać oszustw i scamów online (7,9%). Co wyróżnia Polaków? W Europie najmniej zwrotów towaru boją się Polacy (11,3%), Austriacy (11%) i Niemcy (7,1%). Może to wynikać z rozwiniętej dystrybucji i paczkomatów. Najbardziej w Europie Polacy boją się za to tłumów i kolejek (22,1%), obok Hiszpanów (25%).

Finansowanie wydatków

Co gdy nie uda nam się wejść w sezon zakupowy z zapasem zgromadzonych oszczędności? By wykorzystać w pełni okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday) 20% badanych Polaków gotowa jest użyć karty kredytowej, a 12% kredytu gotówkowego (w Europie odpowiednio 20% i 8%). By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok, 22% badanych Polaków gotowa jest użyć karty kredytowej, a 13% kredytu gotówkowego (w Europie odpowiednio 16% i 8%).

Badani Polacy są też skłonni użyć kredytu gotówkowego by pokryć koszty podróży np. wyjazdu na narty (13%) i karty kredytowej przy rezerwacjach hoteli, przelotów i by korzystać z bonusów w podróży (16%).