31 marca Prezydent Andrzej Duda podpisał specustawę nazywaną Tarczą Antykryzysową. Jednym z przygotowanych przez rząd rozwiązań jest możliwość skorzystania ze zwolnienia z opłacania składek do ZUS, czyli tzw. „wakacji od ZUS” na trzy miesiące o 1 marca do 31 maja (czyli składki płacone w kwietniu, maju i czerwcu).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował przewodnik, który zawiera niezbędne informacje i wytyczne potrzebne do tego, by złożyć odpowiedni wniosek. Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych. Oznacza to, że samozatrudniony będzie mógł „zaoszczędzić” 1431 zł miesięcznie, a w całym okresie – 4293 zł.

Przepisy nie przewidują minimalnej i maksymalnej kwoty należności z tytułu składek, którą może objąć zwolnienie, za wyjątkiem osób prowadzących pozarolniczą  działalność i osób z nimi współpracujących.

Wakacje od ZUS dla mikro firm, w tym startupów

Zwolnienie ze składek, czyli „wakacje od ZUS” przewidziane są dla:

  • osób wykonujących działalność pozarolniczą przed 1 lutego 2020 r. i opłacających składki na własne ubezpieczenia,
  • płatników składek, którzy prowadzili firmę przed 1 lutego 2020 r. i zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób na 29 lutego 2020 r.,
  • duchownych.

Biorąc pod uwagę, że większość startupów to zespoły kilkuosobowe, zwolnienie ze składek ZUS obejmie prawdopodobnie 75% tego rodzaju firm i całkiem spore grono programistów, którzy z nimi współpracują, gdyż większość z nich wykonuje usługi na podstawie umów b2b. Niestety, są warunki, które należy spełnić by uzyskać zwolnienie ze składek:

  • prowadzić działalność gospodarczą (klasyczne samozatrudnienie) przed 1 lutego 2020 r. i opłacać składki na własne ubezpieczenia.
  • mikrofirmy (w tym startupy), które przed tą datą były płatnikami składek do ubezpieczeń społecznych, które na dzień 29 lutego 2020 roku miały „zgłoszonych do ZUS” mniej niż 10 pracowników.
  • opłacać składki wyłącznie na własne ubezpieczenie, ale przychód z działalności w pierwszym miesiący, za który jest składany wniosek nie może przekroczyć kwoty kwoty 15 681 zł., tj. 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto.
  • wniosek należy złożyć do ZUS do 30 czerwca 2020 r.

Niestety, ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Wynika to z regulacji UE.

Jak złożyć wniosek? Możesz to zrobić online

Aby skorzystać z wakacji od ZUS trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Nie jest to opcja automatyczna, chociaż teoretycznie nic nie stałoby na przeszkodzie, by ZUS obligatoryjnie zwolnił samozatrudnionych z konieczności płacenia ZUS-u bez wniosku. W końcu Zakład wie, kto jest płatnikiem, czy płacił rzetelnie składki i ile osób zgłosił, więc w zasadzie nic nie stoi na przeszkodzie, by ubezpieczony tylko „skinął głową”, że się zgadza na odroczenie poprzez zaznaczenie odpowiedniej zgody na swoim profilu w PUE. Niestety, tak nie jest i trzeba wykonać pracę.

Wniosek można złożyć na trzy sposoby:

  • za pośrednictwem poczty,
  • osobiście w placówce ZUS – do skrzynki na dokumenty (bez kontaktu z pracownikiem ZUS),
  • drogą elektroniczną przez PUE, czyli Platformę Usług Elektronicznych.

Jak to zrobić przez PUE? Trzeba posiadać dostęp do tej platformy. Można się do niej zalogować korzystając z Profilu Zaufanego. Po wejściu do systemu należy znaleźć zakładkę Płatnik, a następnie wejść do sekcji – i wybrać opcję – wniosek, który należy złożyć nosi skrót RDZ – można go wybrać z odpowiedniej listy. Platformę PUE trudno uznać za user friendly, ale na szczęście Zakład ma chyba tego świadomość i przygotował odpowiedni przewodnik, który prowadzi ubezpieczonego „krok po kroku”.

Wypełniony wniosek należy podpisać. Można to zrobić na trzy sposoby korzystając z:

  • kwalifikowanego podpisu elektronicznego,
  • podpisu zaufanego (PZ ePUAP) lub
  • podpisu osobistego (e-dowodu).

Podpis zaufany jest bezpłatny. Aby go uzyskać, złóż wniosek o profil na stronie internetowej www.pz.gov.pl. Następnie potwierdź swoją tożsamość w placówce ZUS, w urzędzie miasta lub gminy albo za pośrednictwem bankowości elektronicznej.
Podpis kwalifikowany wydają centra certyfikacji. Jest to usługa płatna. Jej koszt zależy m.in. od okresu ważności, na jaki zostaje wydany certyfikat.

Podpis osobisty (e-dowód) możesz uzyskać bezpłatnie przy składaniu wniosku o nowy dowód osobisty. Certyfikat podpisu osobistego znajdzie się w e-dowodzie. Aby korzystać z podpisu osobistego, musisz mieć czytnik NFC do e-dowodu oraz zainstalować na swoim komputerze odpowiednie oprogramowanie.

Jeśli posiadasz kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany (PZ ePUAP) lub podpis osobisty (e-dowód) i chcesz wysłać wniosek, wybierz przycisk „Wyślij”.

ZUS skontaktuje się i potwierdzi czy wniosek został rozpatrzony pozytywnie

Naturalnie istnieje ryzyko, że ZUS odmówi zwolnienia ze składek lub będzie mieć wątpliwości związane z wnioskiem. Wówczas skontaktuje się przedsiębiorcą za pomocą e-maila lub telefonicznie. Z kolei informacja o rozstrzygnięciu zostanie umieszczona na profilu w PUE lub zostanie przesłana pocztą. Ubezpieczonemu, który nie zgodzi się z decyzją odmawiającą zwolnienia, przysługuje prawo do złożenia wniosku do Prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy – trzeba wówczas złożyć pismo w placówce ZUS w terminie do 14 dni od doręczenia decyzji z odmową.