W krajach skandynawskich gotówka od dawna nie cieszy się zbyt wielką popularnością. Od kilku lat pojawiają się głosy o jej możliwym wycofaniu, chociaż na razie żadne decyzje w tym kierunku nie zapadły. Zdaniem krytyków takiego pomysłu banknoty i monety pozwalają walczyć z wykluczeniem finansowym osób starszych lub niepełnosprawnych, a także są potrzebne do właściwego funkcjonowania gospodarki.

Gotówka w Danii na cenzurowanym?

Obecnie w Danii pięć ostatnich serii banknotów – od 1944 r. do najnowszej serii z 2009 r. – jest prawnym środkiem płatniczym. Ale od 31 maja 2025 roku cztery najstarsze serie zostaną wycofane z obiegu.

– Używanie starszych banknotów sprzed 1997 roku w sklepach i przy prywatnych transakcjach może być trudne, ponieważ niewielu obywateli i pracowników sklepów je rozpoznaje i czuje się pewnie otrzymując starsze banknoty. Niektóre starsze serie mogą być używane w bankomatach i detalicznych systemach gotówkowych, podczas gdy inne nie – wyjaśnia duński bank centralny.

Dodatkowo z obiegu ma zostać wycofany banknot o nominale 1 tys. koron. Według duńskiego banku centralnego „nie jest on niezbędny do wspierania bezpiecznych i wydajnych płatności w Danii”.

Zdecydowana większość płatności gotówkowych w Danii jest o niższej wartości niż 500 koron, a sektor finansowy i sprzedawcy detaliczni już wcześniej wzywali do stopniowego wycofywania banknotu 1000-koronowego, co ułatwiłoby obsługę gotówki. Jednocześnie duńska policja szacuje, że banknot 1000-koronowy jest wykorzystywany znacznie częściej niż inne banknoty do wspierania różnego rodzaju przestępstw finansowych – twierdzi bank centralny.

Dania, podobnie jak kraje na całym świecie, odnotowała w ostatnich latach spadek wykorzystania gotówki. Obecnie tylko 1 na 10 zakupów w duńskich sklepach dokonywany jest przy użyciu gotówki, a w ubiegłym roku w kraju nie odnotowano żadnych napadów na banki.

Gotówka nie zostanie zlikwidowana

Niemniej Narodowy Bank Danii podkreśla, że gotówka jest nadal potrzebna i nie zostanie wycofana. Potwierdzeniem tych słów ma być rozpoczęcie wdrażania nowej serii banknotów.

Polacy zapytani o to, czy likwidacja płatności gotówką jest dobrym pomysłem, zdecydowanie sprzeciwiają się takiemu pomysłowi (badanie firmy Tavex). Za niekorzystny ruch dla gospodarki i bezpieczeństwa konsumentów uznaje taki pomysł aż 83% badanych (jest to wynik bez zmian w porównaniu r/r). O tym, jak istotna jest dla nas gotówka świadczy również fakt wniesionej niedawno do Sejmu ustawy mającej na celu uchylić ograniczenia płatności gotówką, które miałyby wejść w życie w 2024 roku.