Standard Interfejsu Rejestrów Akcjonariuszy (SIRA) powstał dzięki współpracy ING Banku Śląskiego, PKO Banku Polskiego, Santander Bank Polska oraz szerokiego grona partnerów.

Dokument SIRA został opublikowany w miejscu zachowującym neutralność wobec interesariuszy rynku, czyli na stronie grupy roboczej ds. rejestrów rozproszonych i blockchain działającej przy KPRM. Dostępny jest on w całości na stronie: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/sira

Powstaje SIRA od PKO BP, ING i Santandera

Od 1 marca 2021 r. w wyniku nowelizacji Kodeksu Spółek Handlowych z 30 sierpnia 2019 r. zmianie ulegnie forma akcji około 16 tysięcy niepublicznych spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Zostaną one zdematerializowane i przekształcone w zapisy elektroniczne. Aby zoptymalizować proces zarządzania tymi aktywami, powstał Standard Interfejsu Rejestrów Akcjonariuszy SIRA.

Jest on zbudowany na wzór otwartej bankowości, dzięki czemu możliwe będzie zarządzanie akcjami różnych spółek w ramach jednej aplikacji. Porozumienie w sprawie nowego standardu zostało zainicjowane w zespole Blockchain Lab zorganizowanym przez Koalicję na Rzecz Polskich Innowacji. W prace zaangażowane były podmioty reprezentujące rynek kapitałowy: ING Bank Śląski, PKO Bank Polski, Santander Bank Polska, partnerzy technologiczni: 7bulls, Anchor software oraz kancelaria prawna DZP.

Technologia otwarta dla wszystkich

SIRA czyli Standard Interfejsu Rejestrów Akcjonariuszy służy ujednoliceniu technicznych warunków funkcjonowania systemów, pozwalających akcjonariuszom zdalnie dysponować akcjami w rejestrach elektronicznych. Aby korzystać z nowego rozwiązania, akcjonariusze podczas składania dokumentów akcji powinni zarejestrować unikalny identyfikator, tzw. kod potwierdzenia zdalnego. Kod ten może zostać wygenerowany bezpośrednio przez emitenta akcji podczas procesu dematerializacji. W przyszłości rejestracja kodu będzie dostępna również dla akcjonariuszy, którzy złożyli już u emitentów wszystkie posiadane akcje.

– Jak pokazują liczne przykłady, umiejętne wykorzystanie technologii blockchain to gra zespołowa. Wszystkie trzy banki, które zainicjowały SIRA na co dzień bezpośrednio ze sobą konkurują, a ich dotychczasowe wdrożenia związane z tą technologią dotyczą przede rozwiązań o modelach zamkniętych. Proponowany przez nas standard to wartość dodana zarówno dla akcjonariuszy korzystających z elektronicznych rejestrów, jak i poważny krok w kierunku dalszych wdrożeń o charakterze otwartego R&D w obszarze technologii blockchain dla rynku kapitałowego – komentuje Grzegorz Zawada, Dyrektor Pionu Inwestycji i Bankowości Prywatnej w PKO Banku Polskim.

Rewolucja w infrastrukturze rynku kapitałowego

– Zastąpienie nienotowanych akcji materialnych zapisem w elektronicznym rejestrze jest rewolucyjną zmianą w infrastrukturze rynku kapitałowego. W ING stawiamy na rozwój digitalowych rozwiązań, które wspierają klientów w wygodnym zarządzaniu aktywami. SIRA to inicjatywa nakierowana na zapewnienie wystandaryzowanego, łatwego i bezpiecznego dostępu do ważnego segmentu rynku kapitałowego obejmującego przede wszystkim średnie i małe przedsiębiorstwa – mówi Janusz Łaski, ING Bank Śląski.

– W ramach tego rozwiązania akcjonariusze otrzymają kompleksowy dostęp do wszystkich posiadanych akcji nienotowanych na giełdzie i możliwość zdalnego zarządzania swoimi aktywami w ramach jednego narzędzia, docelowo również akcjami obsługiwanymi przez innych uczestników rynku. Wierzymy, że klienci docenią szeroką użyteczność tego rozwiązania, które będzie rozwijać się w kierunku obsługi prostych spółek akcyjnych, a także tokenizacji akcji – dodaje.

– Podmioty wdrażające SIRA, które przygotowały założenia Standardu, na co dzień konkurują. Korzystają jednak także z okazji do współdziałania, m.in. w ramach platformy komunikacji, którą jest nasza – działająca wcześniej przy Ministerstwie Cyfryzacji, a obecnie w KPRM – grupa robocza ds. rejestrów rozproszonych i blockchain. To modelowy sposób współpracy interesariuszy rynku z państwem, który wykorzystujemy, by zapewnić warunki dla rozwoju zastosowań technologii przełomowych, do których należy blockchain– mówi Piotr Rutkowski, prowadzący grupę.

Standaryzacja z wizją rozwoju. Co jeszcze zaoferuje SIRA?

Narzędzie uwierzytelnienia oraz funkcje przygotowane w pierwszej wersji SIRA dają możliwości dalszego rozwoju, zarówno w zakresie podstawowych czynności związanych z rejestrami akcjonariuszy (np. zdalne wydanie świadectwa rejestrowego), jak i wykorzystania technologii blockchain, z którą zastosowane narzędzia są kompatybilne (m.in. tokenizacja akcji i zdecentralizowany obrót wtórny). SIRA znajdzie również zastosowanie w zakresie elektronicznych rejestrów prostych spółek akcyjnych, które do polskiego porządku prawnego wejdą 1 lipca 2021 r.

Powstanie standardu to również impuls do dalszego rozwoju nowego segmentu rynku. Z jednej strony podmioty prowadzące rejestry akcjonariuszy mogą budować własne systemy, tak aby udostępniać klientom możliwość zarządzania aktywami z innych rejestrów. Pracują już nad tym Santander Biuro Maklerskie, a także Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego oraz ING Bank Śląski SA w roli banku powierniczego. Z drugiej zaś to okazja do stworzenia przez niezależnych dostawców zupełnie nowych aplikacji. Takie rozwiązanie przygotowała już firma Anchor Software, w postaci aplikacji mobilnej Mój Rejestr Akcjonariuszy.