Jeszcze w połowie lat 70-tych XX wieku działały w Polsce cztery banki: Narodowy Bank Polski, Bank Handlowy w Warszawie, Bank Polska Kasa Opieki (Pekao) i Bank Gospodarki Żywnościowej wraz z siecią banków spółdzielczych. Od 1975 roku na rynku nie było PKO Banku Polskiego (chociaż wtedy znanego pod inną nazwą), który został włączony w struktury NBP.

Historię polskiego sektora bankowego opisuje Przemysław Szubański na łamach Rzeczpospolitej. Opracowanie opisuje początki bankowości na ziemiach polskich, aż do czasów współczesnych.

Czerwiec 1989 roku i polski sektor bankowy

Nas szczególnie interesuje okres końcówki lat 80-tych. Prawdziwy przełom nastąpił w 1986 roku, kiedy to rozpoczęła się decentralizacja systemu bankowego w Polsce. Rok później ze struktur NBP wydzielono PKO, ale prawdziwa fala banków komercyjnych wypłynęła na rynek w 1998 roku. Z Narodowego Banku Polskiego wydzielono takie banki jak: Bank Śląski w Katowicach (późniejszy ING Bank Śląski), Powszechny Bank Kredytowy w Warszawie, Bank Gdański, Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu i Bank Zachodni we Wrocławiu (które później stworzyły dobrze znane BZ WBK – dzisiaj Santander Bank Polska).

Brakowało jednak podstawy prawnej do tworzenia nowych banków. Kamieniem milowym okazały się ustawy o NBP i prawo bankowe – dzięki tym przepisom w kolejnych latach powstało kilkadziesiąt nowych instytucji. W 1991 roku w Polsce działało już 71 banków komercyjnych – podaje Rzeczpospolita. Lata 90-te to etap konsolidacji i prywatyzacji banków.

Przez 30 lat zmieniła się nie tylko struktura sektora bankowego, ale także zakres świadczonych usług. Dzisiaj dostęp do swojego banku mamy przez 24 godziny na dobę, możemy płacić przy użyciu smartfona, a do uruchomienia rachunku wystarczy chat wideo z konsultantem. W latach 80-tych w Polsce powstawały dopiero pierwsze bankomaty i karty kredytowe.

Karty płatnicze były akceptowane w Polsce od końca lat 60-tych, ale nie były jeszcze wydawane w naszym kraju. Posługiwali się nimi tylko cudzoziemcy, a na początku akceptowano wyłącznie plastiki organizacji Diners Club. Pierwszą polską kartę kredytową wydał Bank Pekao w latach 80-tych. Ten sam bank postawił też pierwszy bankomat nad Wisłą.

Dzisiaj Polacy noszą w swoich portfelach ponad 41 mln kart płatniczych, mogą korzystać z prawie 23 tys. bankomatów, a na urządzeniach mobilnych bankuje niemal 12 mln obywateli. Powiedzieć, że sektor bankowy się zmienił, to jak nic nie powiedzieć. Warto się na chwile zatrzymać i docenić to w jakich czasach żyjemy obecnie. Nie byłoby to możliwe gdyby nie zmiany zapoczątkowane wyborami z czerwca 1989 roku.

Zdjęcie główne: Źródło: Wikipedia. Plakaty „W samo południe”, autor Tomasz Sarnecki.