Przypomnijmy, że dyrektywa PSD II to obok RODO, a wcześniej NIS, jeden z najgorętszych tematów dla sektora finansowego. W największym możliwym skrócie jej celem jest otwarcie dla FinTech-ów dostępu do rachunków klientów bankowych. Projekt ten dotyczy zatem praktycznie wszystkich podmiotów rynku finansowego ze szczególnym uwzględnieniem instytucji płatniczych. Od jego kształtu zależy nie tylko rozwój nowych FinTech-ów, ale także przyszłość największych wydawców kart i samych banków. Te ostatnie – w mojej opinii – trochę niesłusznie traktowane są jako przedmiot dyskusji (ale to inny temat).
W ramach uwag zgłaszanych przez stronę publiczną swoje stanowiska przesłały:
American Express, Biuro Informacji Kredytowej, European Fintech Forum, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Lewiatan, Mastercard, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Poczta Polska, Polska Organizacja Niebankowych Instytucji Płatności, VISA, Związek Firm Pożyczkowych, Związek Pracodawców i Przedsiębiorców Biur Usług Płatniczych, Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego. I to jeszcze zapewne nie jest koniec, gdy pisma są systematycznie dodawane.
Stanowiska resortów:
Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Opinie instytucji publicznych:
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski, Prokuratoria Generalna, Rzecznik Finansowy oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Stanowiskom instytucji publicznych i ministerstwom poświęcimy osobny artykuł. Poniżej krótkie omówienie uwag nadesłanych przez stronę publiczną. Z uwagi na to, że są one zamieszczane na stronach RCL-u etapami, poniższy skrót będzie jeszcze uzupełniany.
Biorąc pod uwagę dużą liczbę zgłoszonych uwag należy z tego miejsca podkreślić jak duża odpowiedzialność spoczywa na Ministerstwie Finansów i ekspertach tego resortu. Ich praca jest często niewidoczna i pomijana w mediach a prawda jest taka, że ich doświadczenie i profesjonalne podejście odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu wysokiej jakości prawa.
Amercian Express
American Express zwraca uwagę, że dopuszczenie pobierania opłat od niewielkiej liczby transakcji kartami płatniczymi, nieobjętych regulacją cen, w dużym stopniu uniemożliwiłoby działanie mniejszym organizacjom płatniczym. American Express obawia się, że dopuszczenie możliwości pobierania opłat od niewielkiej liczby transakcji zniechęci do korzystania z ich produktu a ich rola na rynku zostanie ograniczona do oferowania logotypu, który przyciągnie klientów. Podsumowując – zdaniem American Express dopuszczenie możliwości pobierania opłat od transakcji dyskryminuje płatności elektroniczne na korzyść płatności gotówką („płacenie za płacenie”.
Biuro Informacji Kredytowej
Biuro Informacji Kredytowej w swoim stanowisku zwraca uwagę m.in. na dopuszczenie możliwości odpowiedzi na skargę (rozumianej jako reklamację – apel o ujednolicenie terminologii przewija się w większości stanowisk, zwraca na to uwagę także Rzecznik Finansowy) użytkownika również w formie elektronicznej. Podobne stanowisko w tej sprawie zajęło również European Fintech Forum oraz Związek Firm Pożyczkowych. BIK chciałoby także doprecyzować definicję usługi dostępu do informacji o rachunku tak, by możliwe było wykonywanie także innych czynności niż dostarczenie skonsolidowanych informacji na temat rachunku. W tym wypadku chodzi m.in. o scoring.
European Fintech Forum
Wspomniane wcześniej European Fintech Forum wskazuje na konieczność dopuszczenia możliwości odpowiedzi na reklamację w formie elektronicznej, czyli np. mejlem. W dobie doktryny paperless jest to chyba po prostu konieczna formalność. Dodatkowo EFF zwraca uwagę na ryzyko wprowadzenia opłat za dostęp do rachunku, dla niektórych podmiotów, co mogłoby zaburzyć konkurencyjność i w zasadzie mocno utrudnić życie fintechom. Chodzi o to, by bank nie mógł wprowadzić opłat za dostęp do rachunku lub je ewentualnie „cashbackować” pod warunkiem, że logującym się jest klient.
Czytaj także: Aleksander Naganowski: Mastercard to 50-cio letni FinTech
Kasa Krajowa
Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa porusza kwestie obowiązku zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji w przypadku, gdy dostawca usług płatniczych płatnika ma uzasadnione podstawy, by podejrzewać oszustwo.
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych zwraca uwagę na kwestie trybu odpowiedzi na reklamacje. Jest to zrozumiałe, bo faktycznie często mają one charakter nieuzasadniony, co powoduje paraliż pracy mniejszych banków (i wzrost kosztów). Krótkie terminy działają na ich niekorzyść i prowadzą do błędów.
Lewiatan
Na brak rozróżniani pojęciowego pomiędzy skargą a reklamacją uwagę zwraca m.in. Lewiatan. Organizacja ta zauważa też, że termin wejścia w życie projektu (13 stycznia 2018 roku) może być niewykonalny i należy go przedłużyć.
Mastercard
Mastercard zwraca uwagę, że stosowanie opłat dodatkowych (surcharge) powinno być dozwolone. Ponadto Mastercard porusza kwestie silnego uwierzytelnienia klienta (SCA), które – zgodnie z ich stanowiskiem – jest konieczne do przeciwdziałania oszustwom. „Uważnie przemyślane ramy silnego uwierzytelniania klienta będą wspierać gospodarkę cyfrową”- czytamy.
VISA
VISA podnosi, że w ich rozumieniu rachunek karty kredytowej, do której klient ma dostęp online nie stanowi rachunku płatniczego w rozumieniu definicji w/w projektu. Innymi słowy, VISA nie chce być zmuszana do budowania funkcjonalności tylko po to, by udostępniać je osobom trzecim argumentując, że rachunek karty kredytowej dostępny online – w dużym uproszczeniu – nie jest kontem. W związku z tym, VISA chciałaby doprecyzowania, że dostęp dla podmiotów trzecich do rachunków kredytowych był dozwolony tylko w obrębie już istniejących funkcjonalności. Ponadto VISA popiera zakaz pobierania dodatkowych opłat w odniesieniu do transakcji kartą, w odniesieniu do których opłaty interchange są regulowane oraz ich wysokość jest ograniczona na mocy rozporządzenia w sprawie opłat interchange.
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji porusza ciekawą kwestię, otóż zgodnie z ich stanowiskiem korzystanie z sądów alternatywnych oraz polubownego rozstrzygania sporów powinno być dla dostawców obligatoryjne.
Poczta Polska
Wątek odpowiedzi na skargi porusza także Poczta Polska, która postuluje by nadanie odpowiedzi na skargę drogą pocztową za pośrednictwem placówek pocztowych było wystarczające do zachowania terminów rozpatrzenia skargi (tzn. odpowiedź nadana z upływem ostatniego dnia odpowiedzi na skargę w placówkach Poczty Polskiej dawałoby gwarancję zachowania terminu, nawet jeżeli odpowiedź zostanie dostarczona później). Zdaniem Poczty pozwoli to dostawcom usług płatniczych na wykorzystanie pełnych 15 dni roboczych na rozpatrzenie skargi. Poczta Polska oczywiście ma sporo racji i postulat ten jest zasadny, aczkolwiek gdyby ustawodawca umożliwił odpowiedź drogą elektroniczną (tutaj ważna jest opinia UOKiK-u), to wysyłanie papierowego listu byłoby niepotrzebne.
Czytaj także: Rozwój rynku FinTech może zwiększyć ryzyko systemowe
Polska Organizacja Niebankowych Instytucji Płatniczych
Polska Organizacja Niebankowych Instytucji Płatności podnosi temat wymogu dodatkowych funduszy własnych w wysokości 5% kredytów płatniczych służących wykonaniu transakcji płatniczej. PONIP zwraca uwagę, że kredyty oferowane przez krajowe instytucje płatnicze i krajowe instytucje pieniądza elektronicznego muszą pochodzić ze środków własnych (tzn. nie są finansowane ze środków klientów) w związku z tym wymóg zabezpieczenia 5% funduszy własnych jest niezasadny.
Warto się nad tym zastanowić, ale wymóg zabezpieczenia funduszy własnych sam w sobie ma uzasadnienie.
Związek Pracodawców i Przedsiębiorców Biur Usług Płatniczych
ZPP przede wszystkim podnosi, że małe instytucje płatnicze powinny być uprawnione do świadczenia usług na większą skalę niż przewiduje projekt. Dodatkowo zwraca uwagę na koszty nadzoru ponoszone przez małe instytucje płatnicze, który powinien – zdaniem ZPP – mieć charakter ryczałtowy.
Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego
Bardzo rozbudowane stanowisko przesłała Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego. W dużej mierze dotyczy ono wymogów licencyjnych stawianych przez KNF. Z uwagi na skomplikowanie materii stanowisko FROB postaramy się bardziej kompleksowo omówić w innej publikacji.
Czytaj także: Kilka słów o tym, jak Polacy podbijają Rosję
Komentarz autora
Gra toczy się o duże pieniądze. Rozwiązania FinTechowe, prócz swoich wyróżniających się „funkcjonalnością” cech użytkowych, mają jeszcze jeden wspólny mianownik – akceptują wysoką kapryśność klienta. Dostosowują się do niej i wokół niej budują swój model biznesowy. To już nie jest walka o jednolity standard rynkowy, bo ten w fintechowej przyszłości może zmienić się w jednej chwili (np. za sprawą fake newsa). Stąd potrzeba sensownej regulacji, bo to co wydaje się bezsprzecznie korzystne dla konsumentów nie musi iść w parze z wymogami bezpieczeństwa na rynku finansowym. Jest to nieoczywiste ryzyko, które bywa wykorzystywane na niekorzyść fintechów będących motorem innowacji. Niemniej, jego zbytnie bagatelizowanie mogłoby nam zaszkodzić.
Ostatnie podcasty